Obserwacja a doświadczenie

Obserwacja jest metodą prowadzenia badań, w której nie wpływamy na przedmiot badań, jedynie oceniamy stan faktyczny. Obserwacja może być niezależną metodą badawczą lub stanowić element doświadczenia.

Doświadczenie jest metodą prowadzenia badań, w której celowo, w kontrolowanych warunkach, zmieniamy jeden czynnik.

Każde doświadczenie składa się z prób: badawczej i kontrolnej.

Różnice między próbami: badawczą i kontrolną

Próba badawcza	Próba kontrolna
W tej próbie przedmiot badań poddajemy działaniu czynnika wymienionego w problemie badawczym.	W tej próbie przedmiotu badań nie poddajemy działaniu badanego czynnika.

Etapy badań biologicznych

Element badania	Opis
Obserwacja	Polega na zaobserwowaniu nieznanego organizmu lub niewytłumaczonego procesu.
Problem badawczy	Problem badawczy określa cel badania. Może występować w formie pytania lub równoważnika zdania.
Hipoteza	Hipoteza wyraża przewidywany wynik doświadczenia(niekoniecznie prawdziwy). Jest odpowiedzią na problem badawczy. Może występować w formie zdania twierdzącego lub przeczącego.
Weryfikacja hipotezy	Sprawdzenie czy hipoteza jest prawdziwa poprzez obserwację lub doświadczenie.
Wniosek	Wniosek potwierdza lub obala hipotezę.

Doświadczenie a eksperyment

Eksperyment to doświadczenie, które jest wykonywane pierwszy raz.

Kiedy przeprowadzamy doświadczenie, powtarzamy czynności wykonane wcześniej przez innych badaczy, którzy je zaplanowali i przeprowadzili. Ci, którzy zaplanowali doświadczenie i przeprowadzili je po raz pierwszy, tak naprawdę przeprowadzali eksperyment.